Wanneer je boeken leest als Divergent, Twilight en de Labyrintrenner, komt ‘Het Probleem’ al in het eerste hoofdstuk bovendrijven. Of de hoofdpersoon komt de mysterieuze jongen tegen die haar hart sneller doet kloppen, of de hoofdpersoon wordt wakker in een kooi-achtige lift en heeft te kampen met een soort dubieus geheugenverlies of de hoofdpersoon doet een test en blijkt ineens anders te zijn dan wat er van haar verwacht wordt.

Maar ook in populaire thrillers van bijvoorbeeld Tess Gerritsen, Stephen King en Harlan Coben, wordt het al in de eerste paragrafen duidelijk waar het in het boek om gaat draaien, alsof al die schrijvers hun lezers aan de hand nemen en zeggen: ‘Kijk, lezer, dit gaan we in de komende 80.000 woorden uitvogelen.’

In het eerste hoofdstuk maakt de lezer de beslissing of het boek de moeite van het lezen waard is of niet. Het belang van het eerste hoofdstuk mag dus niet onderschat worden. De eerste alinea’s moeten iemand zogezegd ‘bij de lurven pakken’. Ze moeten de lezer meeslepen, ze moeten de nieuwsgierigheid aanwakkeren en een bepaalde belofte maken die later ingelost kan worden.

Maar wat gebeurt er allemaal in het eerste hoofdstuk? Wat is wel boeiend om daar al te vertellen en wat niet? Welk personage introduceer je naast je hoofdpersoon wel en welke niet? Welke beloftes maak je en weet je zeker dat je deze beloftes waar kunt maken? En hoe zorg je ervoor dat het spanningselement direct gebakken zit tussen de zinnen van je verhaal? Allemaal belangrijke vragen die je eigenlijk zelf moet kunnen beantwoorden.

Wanneer je weet wat je ongeveer wilt gaan schrijven en wat de rode draad van je verhaal moet gaan worden, kun je eigenlijk gewoon beginnen met schrijven. Start ergens en bekijk maar waar het schip strandt. Zie het als een spannende zoektocht waarin je jouw personages leert kennen, waarbij je een wandeling begint door de (fictieve) wereld en waarbij je de eerste stappen (babysteps) zet naar het uiteindelijke plot. En vooral: wees kritisch. Wees zo kritisch dat je jouw geschreven woorden los kunt laten wanneer dit nodig is, want bij schrijven hoort herschrijven en schrappen. Heel. Veel. Schrappen.

Mijn eerste hoofdstuk is tot nu toe al acht keer herschreven. Sterker nog: het eerste hoofdstuk dat op dit moment mijn eerste hoofdstuk is, was oorspronkelijk zelfs het derde hoofdstuk. Van het eerste hoofdstuk is geen spaan heel gelaten. Ik begon chronologisch, gewoon, ergens midden in het verhaal en ‘Het Probleem’ openbaarde zich ergens halverwege het derde hoofdstuk. Alles daarvoor was onbelangrijke informatie die ik in mijn eigen hoofd tot essentieel had gebombardeerd. Uiteindelijk heb ik ‘Het Probleem’ een flinke upgrade gegeven en is het in de ranking van mijn hoofdstukken gestegen tot de eerste plaats. Nu begint het boek waar het zou moeten beginnen: midden in het moment waar een probleem zich voordoet en waar een oplossing voor gevonden moet worden. Gelukkig heb ik nog zo’n 78.500 woorden om tot die oplossing te komen.

Toch weet ik tot op de dag van vandaag niet of mijn eerste hoofdstuk definitief het eerste hoofdstuk wordt. Ik zal nog heel veel moeten schrappen en herschrijven voordat het ook maar kan neigen naar mijn eigen tevredenheid. Ik zal nog heel veel moeten verwijderen, ook datgene waar ik nu een redelijk voldaan gevoel over heb.

Ken je de term ‘kill your darlings’? Wees er tijdens het schrijven van je boek dan maar op voorbereid dat het zo nu en dan een zeer bloederige slachtpartij wordt.